Jamnik

HISTORIA RASY JAMNIKÓW:                                                                 Pochodzenie jamnika budzi wiele wątpliwości; miłośnicy twierdzą, że pochodzi aż ze starożytnego Egiptu, jednak na pewno narodził się w Niemczech, stąd jego oryginalna nazwa: Dachshund,  Dackel lub Deckel W starożytnym Egipcie istniały liczne rasy psów, z których część uwieczniono na płaskorzeźbach i posągach świątynnych. Archeolodzy nie wierzyli własnym oczom, kiedy zobaczyli rysunki odpowiadające jamnikowi w świątyni w Bescheb.
Naukowcy jednak nie są pewni, czy w tym przypadku chodzi o jamnika, czy o podobnego doń psa.
Pierwsze europejskie wzmianki o jamnikach pochodzą ze średniowiecznych Niemiec. Już w XIV w. można było przeczytać: "Psy o krótkich nogach wchodzą o wiele łatwiej pod ziemię niż inne i są bardziej przydatne do polowań na borsuki".
      Rozpowszechnienie jamnika w Europie w XVI/XVII wieku zapoczątkowało wielokierunkowy rozwój tej rasy. Jednym z kierunków rozwoju była adaptacja jamnika do warunków zimowych, co objawiło się zmianami we wzorcu (masywniejsze łapy, skrócona kufa, większe uszy), który nie jest akceptowany w wielu krajach europejskich. Wzorzec ten uznawany jest jedynie w krajach skandynawskich.
Jamnik z trudem adaptował się do chłodniejszego klimatu przez wiele dziesięcioleci.
      Innym kierunkiem rozwoju jamnika było przystosowanie go do różnego rodzaju polowań. Jamniki zatem były tresowane na: posokowce, psy zaganiające, buszujące, norowce. Zakres ich pracy nie ograniczał się tylko do wypłaszania borsuków z nory, gdzie jamnik był zdany sam na siebie, ale też do zaganiania dzików (jamniki szorstkowłose), buszowania w chaszczach i trzcinie oraz aportowania (długowłose).
Dziś używane są do pracy pod ziemią, przydatne też są jako posokowce i szperacze. Wielostronna przydatność jamników do polowania spowodowała dużą ich popularność wsród myśliwych, a przede wszystkim wśród zawodowych leśników.
      Pierwotna postać jamnika to jamnik krótkowłosy. Podział jamników w/g wzrostu podyktowany został potrzebami praktyki łowieckiej (jamnik miniaturowy powinien umieć ścigać lisa w najwęższych korytarzach, a króliczy to specjalista na dzikie króliki). Większość obecnych jamników to tylko psy pokojowe, ale te nieliczne, które są w rękach myśliwskich, świetnie spisują się na próbach pracy.
Miarą odwagi i sprawności tego przecież niewielkiego pieska jest sukcesem zazwyczaj kończąca się akcja w norze lisa czy borsuka, który przecież walczy o życie. Jamniki używane są jako płochacze i aportery do polowania na ptactwo i króliki, jako psy gończe (z wyjątkiem długowłosych), na dziki oraz w charakterze posokowców do tropienia postrzałków zwierzyny grubej. Sprawność, dzielność jamnika, jego przydatność użytkową sprawdza się na tzw. próbach polowych.
      Wszystkie rasy jamników odznaczają się, mimo nieznacznych różnic, wspólnymi właściwościami psychicznymi: są bardzo pojętne, mają żywe a zarazem komunikatywne usposobienie. Bardzo przywiązują się do opiekuna. Cechuje je nieprzeciętna odwaga, silnie zakorzeniony instynkt łowiecki i ciętość w stosunku do zwierzyny. Dzięki tym cechom jamniki są zarówno miłymi towarzyszami w mieszkaniu czy na spacerze jak i dobrymi psami myśliwskimi.
Doskonały węch, znaczna wytrzymałość fizyczna, samodzielność, determinacja działania to cechy doskonałego kompana na polowaniu.

RASOWY JAMNIK

 jamnik krótkowłosy  jamnik szorstkowłosy  jamnik długowłosy

• pies o bardzo krótkich nogach, wydłużonym tułowiu, zwartej sylwetce i szlachetnej w kształcie głowie
• występuje w trzech odmianach szaty:
  - krótkowłosy
  - długowłosy
  - szorstkowłosy
  oraz w trzech wielkościach:
  - króliczy - obwód klatki piersiowej do 30 cm
  - miniaturowy - obwód klatki piersiowej od 30 do 35 cm
  - standardowy - obwód klatki piersiowej powyżej 35 cm i o ciężarze ciała do 9 kg
• Pomiaru klatki piersiowej dokonujemy po 15 mies. życia, w jej najszerszym miejscu. Dopuszczalne jest przekroczenie obwodu do 2 cm. (Tolerancja ta nie dotyczy pomiarów na przeglądach kwalifikacyjnych)
• wysokość w kłębie: 17 do 25 cm

JAK PIELĘGNOWAĆ JAMNIKI:                                             Każdy jamnik potrzebuje odpowiedniej pielęgnacji. Oto standardowe sposoby czyszczenia różnych odmian jamnika:
- jamnik krótkowłosy (gładkowłosy) - czasami wystarczy pogłaskać psa, aby pozbyć się np. rzepa . Mimo tego powinno się go od czasu do czasu pogłaskać specjalną rękawicą przeznaczoną dla psów o krótkiej sierści.
- jamnik szorstkowłosy - często szczotkować psa, aby nie dopuścić do zmierzwienia się sierści. Okrywa zewnętrzna musi być trymowana lub obcinana co 3-4 miesiące, a potem kąpana lub strzyżona co 6-8 tygodni.
- jamnik długowłosy - Kąpiele nie powinny być częste. Należy raz w tygodniu szczotkować długą szatę grzebieniem i szczotką z włosia.

Wszystkim jamnikom po przyjściu ze spaceru powinno się:
- w słoneczny, letni dzień - przetrzeć wilgotną szmatką spody łapek.
- w deszczowy, błotnisty dzień - wrzucić jamnika do wanny z prysznicem i umyć wszystkie łapki i brzuch, później wystarczy psa wytrzeć ręcznikiem i zostawić do wyschnięcia w mieszkaniu (bez przeciągu!)
- w zimie - wytrzeć łapki i brzuszek mokrą szmatką z uwagi na posypywanie ulic solą i piaskiem

Uszy
W miarę gromadzenia się w nich woskowiny, należy czyścić uszka jamnika preparatami dostępnymi w sklepach zoologicznych. Należy też wyrywać włosy rosnące w przewodzie słuchowym, aby zapewnić uchu dobrą wentylację.

Kiełki
W razie ataku kamienia nazębnego na biedne jamnicze ząbki, należy zaprowadzić psa do weterynarza. Psi lekarz usunie złośliwe bakterie. Profilaktycznie należy psu czyścić ząbki specjalną szczotką i pastą przeznaczoną dla psów (pasty mają mięsne smaki i są dostępne w niektórych sklepach zoologicznych i u lekarzy weterynarii). Jako alternatywę dla past można podawać psu kości (nie w nadmiarze!!! Tylko cielęce lub wołowe! Drobiowe są cienkie i mogą ugrzęznąć w przełyku lub między zębami powodując ból) lub kościo-gryzaki czyszczące np. "Rask".

Spacery
Jamnik powinien być codziennie wyprowadzany na co najmniej godzinny spacer. Musi mieć wtedy okazję do wybiegania się. Oprócz tego należy oczywiście często wyprowadzać psa na krótsze "wypady" w wiadomym celu. Jamnik nie powinien jednak skakać, "prosić" i schodzić po schodach, z uwagi na swoją sylwetkę i skłonności do dyskopatii.

KARMIENIE:

Jak często karmić?
- do 3 miesiąca życia: 3-4 posiłki na dobę.
- od 6 miesiąca życia: 2 posiłki na dobę.
- od roku życia: 1-2 posiłki na dobę.

Przykładowe posiłki:
- makaron z mięsem mielonym
- marchewka z jabłkiem (starte)
- ryż z kurczakiem i marchewką
- grysik na mleku
- rozmoczona sucha karma
- ser biały z surowym żółtkiem
- kleik na mleku
- surowe/gotowane ryby bez ości
- psie suchary
- kasza z mięsem

Reguły karmienia:
- karmić należy w stałych porach
- nie należy pozwalać, by jedzenie stało cały dzień w misce
- porcje powinny być odpowiedniej objętości
- woda musi być cały czas dostępna
- do jedzenia nie dodawać przypraw
- unikać mięsa wieprzowego
- nie dawać kości drobiowych i wieprzowych
- pokarm podajemy o temperaturze pokojowej
- jedzenie powinno być zawsze świeże

WADY BUDOWY I CHOROBY JAMNIKÓW:

WADY JAMNIKA KRÓTKOWŁOSEGO
- czarna maść bez podpalania, biała maść bez podpalania lub rozległe podpalanie - włos zbyt delikatny, cienki, brak sierści na końcach uszu, łysiny w innych częściach ciała, zbyt gruba i zbyt obfita sierść w całości - "szczotka" na ogonie, całkowity lub częściowy brak włosów na ogonku

WADY JAMNIKA SZORSTKOWŁOSEGO
- włosy miękkie - bez względu na część ciała lub długie, odstające we wszystkie strony albo lokowate czy faliste - "chorągiew" na ogonie

WADY JAMNIKA DŁUGOWŁOSEGO
- zbyt obfite, równomiernie długie owłosienie całego ciała (!), włosy kędzierzawe lub najeżone, brak "chorągwi" na ogonie, włosy silnie rozdzielone na grzbiecie albo za długie na palcach

WADY MAŁE, WYKLUCZAJĄCE OCENĘ "DOSKONAŁY"
- źle osadzone uszy, odstające, spiczaste lub pofalowane
- krawędź czołowa zbyt mocno zaznaczona
- pysk za ostry, słaby
- uzębienie ponosówkowe
- głowa za szeroka, krótka
- oczy wyłupiaste albo jasne u szarych i łaciatych jamników, nie dość ciemne u inaczej umaszczonych jamników
- szyja krótka albo z fałdami skórnymi
- włos zbyt delikatny lub za cienki
- masa ponad 9 kg

WADY WYKLUCZAJĄCE OCENĘ WYŻSZĄ NIŻ "DOBRY"
- budowa wątła
- wysokonożność lub nadmierna niskonożność
- tułów wiszący na łopatkach
- chód ociężały, niezgrabny, kołyszący się
- palce skierowane na stronę wewnętrzną lub silnie na zewnątrz albo niezwarte
- grzbiet łękowy, karpiowaty, wyższy z tyłu niż z przodu
- klatka piersiowa za słaba
- słabo rozwinięte lędźwia
- kończyny przednie lub tylne źle ukątowane
- postawa krowia lub beczkowata
- oczy jasne u innych odmian niż szare i łaciate
- złe owłosienie

WADY DYSKWALIFIKUJĄCE STARTOWANIE W WYSTAWIE I POSIADANIE RODOWODU
KRYTERIA OGÓLNE: typ psa zbyt ciężkiego albo zbyt delikatnego.
SYLWETKA: sylwetka łasicy, ograniczona ruchomość, bardzo luźne łopatki
GŁOWA: odbiegająca wyglądem od typowej głowy jamniczka - długiej, wąskiej, ze słabo zaznaczonym stopem.
KLATKA PIERSIOWA: za krótka lub znacznie zdeformowana.
PRZEGUBY: zgrubiałe, kręgi ogonowe złamane, skrzywione lub źle rozwinięte, krótka miednica
ŁAPY: złamania nadgarstka.
SZATA: jednolicie czarna lub biała.
INNE: brak jednego jądra, wnętrostwo, przodozgryz szczęki górnej lub dolnej.
CHARAKTER: nerwowość lub agresywność uniemożliwiająca zbadanie stanu uzębienia, czy innych szczegółów anatomicznych.
 

TRESURA JAMNIKÓW: